‘’Ne şiddet ne de kanser ! Kalp ve damar hastalıkları kadınlarda ilk sıradaki ölüm sebebi. Kadınlar sağlıklı yaşam şeklini tercih ederek, risk faktörleriyle mücadele ederek daha uzun ve kaliteli yaşama sahip olabilirler. 8 Mart için hazırladığımız kadınlara özel yazımızı okumanızı tavsiye ediyoruz’’
Kalp krizi tüm dünyada ve ülkemizde ölümlerin ilk sebebi olup kadınların % 30 u direk kalp krizinden, yaklaşık yarısı da kalp damar hastalıklarından kaybedilmektedir. Her ne kadar kalp krizleri erkeklere özgül hastalık olarak düşünülse de, 40 yaş üzeri kadınlarda ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer alıyor. Kadınlarda menopoz sonrası risk belirgin olarak artsa da, menopoz öncesi kadınlarda da kalp krizi oranı her sene artmaktadır. Erken menopozda kalp krizi riski 2 kat artarken, sigara, şişmanlık, yüksek tansiyon ve stres kadınlarda erken yaşlarda görülen kalp krizleri için temel sebeplerden. Özellikle doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda sigaranın zararlı etkileri belirgin şekilde artıyor. Üstelik kalp krizi geçiren kadınlarda ölüm oranı erkeklere nazaran yaklaşık % 10-20 oranlarında daha yüksek saptanmış. Bunun nedenlerin en önemlisi ise göğüs ağrısıyla kendini gösteren tipik kalp krizi belirtilerinin kadınların büyük çoğunluğunda görülmemesi. Kalp krizi kadınlarda göğüs ağrısı yerine çoğunlukla daha farklı sinyaller veriyor. Kadınlar da nefes darlığı, mide bulantısı ve baygınlık hissi gibi yakınmalarının kalp krizinden kaynaklandığını düşünmedikleri için ya doktora başvurmuyor ya da geç gidiyorlar. Acil tedavinin uygulanamaması nedeniyle de kalp krizi geçiren kadınlarda kalıcı hasar oluşma ve ölüm oranı daha fazla oluyor. Özellikle yaşlı kadınlarda bulgular rahatlıkla gözden kaçabilmektedir.
Soğuk havalar özellikle kadınlarda gizli kalmış kalp hastalığı sinyallerini daha kolay ortaya çıkarabilir. Kış aylarında yaza göre kalp krizi oranlarında %50 artış saptanırken, ocak ayında temmuza oranla 2 kat daha fazla kalp krizi gelişmektedir. Soğuğa maruz kalınan zamanda önemli olup, 2 haftanın üzerindeki maruziyet de risk artmaktadır. 65 yaş üzerinde vücudun ısı düzenleme mekanizması daha hassas olduğundan risk daha belirgindir. Soğukla birlikte kan akımında yavaşlama, pıhtı oluşumuna meyil, tansiyon ve nabızda artış izlenir ve kalp krizi riskinde artış olur. Özellikle kadınlarda yaz döneminde olmayan ve soğuk havada gözlenen eforla gelişen göğüs ağrısı ve sırt ağrısı, halsizlik, yorgunluk ve bitkinlik hali, bulantı ve baygınlık hissi, nefes darlığı ve çarpıntı kalp hastalığını düşündürmelidir.
Peki kadınlar kalp ve damar sağlıklarını korumak için neler yapmalı?
- Şişmanlık oranı kadınlarda ciddi oranda artmakta olup, özellikle 40 yaş üzerinde toplumun % 50 sini aşmış durumdadır. % 5-10 luk kilo kaybı dahi kalpte olumlu etki yapmaya yetecektir. Bel çevresi kalp sağlığının diğer bir göstergesi olup, 88 cm altında tutulmalıdır.
- Haftada en az 4 gün yapılacak 30 dakika hızlı tempo yürüyüş kalp ve damar hastalığı riskini belirgin olarak azaltacaktır. Bisiklet, yüzme, dans yapılabilecek alternatif sporlardandır.
- Akdeniz diyeti ile kalp ve damar sağlığı koruma altına girer. Zeytinyağı seçilecek yağ olup günlük en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmesi kalp ve damar sağlığını koruyacaktır. Haftada 2 gün taze balık tüketimi önemli olup, günlük et tüketimi 100 gram ile sınırlandırılmalıdır.
- Atıştırmalık sevenler için ilk tercih taze ceviz, badem, çekirdekli kuru üzüm ve bitter çikolata olmalıdır.
- Gecelik 7-8 saat arası düzenli ve kaliteli uyku kalp sağlığını koruyacaktır. Çalışmalar 6 saatten az uyuyan kadınlarda kalp hastalığı riskinin arttığını göstermiştir. Az uyku ile birlikte aşırı uykuda kalbe düşmandır.
- Gülmek kalp sağlığını iyileştirecektir. Gülmek, stres hormon seviyelerinde azalma yaparak kalbin üzerindeki yükü azaltmaktadır. Pozitif düşünmek ve kendine güvende kalp sağlığını korumada faydalıdır.
- Gevşeme terapileri kalbe dost aktivitelerdir. Araştırmalar, depresyon ve kaygı bozukluklarının kadınlarda daha yaygın olduğunu göstermiştir. Sosyal programlar, sakin yürüyüşler, yoga ve pilates gibi aktiviteler ile vücudumuz ve kalbimiz stresten arınacaktır.
- Düzenli cinsel yaşamın hipertansiyonu düzelttiği ve kalp hastalığı üzerinde olumlu etki yaptığı gösterilmiştir.
- Sigaradan uzaklaşmak. Sigara için kadınlarda kalp hastalığı riski erkeklere oranla daha fazladır. Özellikle doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda sigara içilmesi ile kalp hastalığı riski ciddi oranda artmaktadır.
- Kadınlarda kalp hastalığı belirtileri erkekler kadar belirgin olmayabilir. Gezici göğüs ağrıları, nefes darlığı ve çarpıntısı olan kadınların kontrolden geçmeleri faydalıdır.
- Menopoza giren bütün kadınlar mutlaka kardiyolojik muayeneden geçerek kalp sağlıkları hakkında bilgi sahibi olmalıdırlar.
Kadın kalbi ile ilgili ayrıntılı programımızı youtube kanalımızdan izleyebilirsiniz.
