‘’Hipertansiyon ile mücadele çerçevesinde tanımlanan DASH diyeti, kan basıncını düşürmenin yanı sıra; kolesterolü düşürüp kilo verdirdiği; ayrıca, koroner kalp hastalığı, inme, kalp yetersizliği, bazı kanser çeşitleri, böbrek taşı hastalıkları ve şeker hastalığı gelişimini azalttığı gösterilmiştir’’
Akdeniz diyetinin bir benzeri olan DASH diyeti adını Dietary Approach to Stop Hypertension ( hipertansiyonu durduracak diyet yaklaşımları) kelimelerinin baş harflerinden almıştır. Amerikan kalp cemiyeti, Amerikan ulusal sağlık örgütü, Amerikan ulusal kalp-akciğer-yüksek tansiyon cemiyeti ve mayo clinic tarafından desteklenen bu diyet zamanla bütün dünyada kabul görmüş ve hipertansiyon tedavi kılavuzlarındaki yerini almıştır.
DASH diyeti de temel olarak daha önce bahsettiğimiz Akdeniz diyetine benzerlik gösterip; günlük sebze, meyve ve tahıl tüketimi ve yağlı gıdalardan uzaklaşma prensibine dayanmaktadır. DASH diyeti için de bir besin piramiti oluşturulmuştur ve bu piramitin tabanını sebze ve meyve tüketimi oluşturmaktadır. DASH diyeti aynı zamanda orta miktarda proteinde barındırmakta olup; magnezyum, potasyum, kalsiyum gibi minerallerden ve lif açısından zengin bir diyet şeklidir. DASH diyeti ile birlikte önerilen günlük tuz miktarı 1.5 gr olup normal bireylerde günlük alınması önerilen 6 gr tuzun (1 çay kaşığı) dörtte birine denk gelmektedir.
DASH diyetinin etkisini arttıracak aktiviteler:
– Günlük düzensiz egzersiz yapılması,
– Alkol tüketiminin azaltılması,
– Sigaranın bırakılması,
– Stresten kaçınma,
– Balık tüketiminin arttırılması
DASH diyeti, bütün hipertansiyon hastaları veya hipertansiyon öncesi dönemde bulunan kişilere uygulanabilir. Diyet 1 aylık zaman dilimine göre hazırlanır ve öncesinde, hastaların mutlaka doktor ve diyetisyenlerden fikir alması önerilmektedir. DASH diyeti uygulanmaya başlandıktan sonra etkileri genelde 14 gün sonra ortaya çıkar. Bu etki hafif derecede yüksek tansiyonu olanlar ve hipertansiyon öncesi evrede bulunan kişilerde daha belirgindir.
DASH diyeti uygulanırken dikkat edilecek noktalar:
– Süt ve yoğurt tüketimi az yağlı veya yağsız olmalıdır,
– Tüketilecek balık ve tavuğun derisi tüketilmemelidir,
– Mevsimine uygun sebze ve meyveler taze ve çiğ olarak tüketilmelidir,
– Salatalara konulacak zeytinyağı 1 çay kaşığı olmalıdır,
– Öğünler küçük lokmalarla ve çok çiğnenerek tüketilmelidir.
– Et tabağa tek parça halinde konulmalı, tüketilecek pilav yada makarna etin yanına, aynı tabak içinde garnitür olarak konulmalı ve birlikte yenilmelidir,
– Öğünlerde önerilen ekmek 1 dilim olup, kepek yada tahıl ekmeği önerilmektedir,
– Günlük tuz kullanımı 1,5 gram olup; potasyum ve kaya tuzlarının kullanımındada sınırlama olmalıdır.
– Hafif yağlı gıda ve tatlılar için öneri, haftalık 1-2 seferdir..
Örnek DASH diyeti:
Sabah: 1 dilim tahıllı ekmek, dilenen miktarda sebze (domates,salatalık,havuç, yeşillik), 1 tatlı kaşığı bal yada pekmez, 3 adet yeşil zeytin, 1 bardak az yağlı süt ile birlikte 1 çorba kaşığı mısır gevreği, 1 bardak portakal suyu, 1 adet orta boy muz, 1 avuç taze ceviz.
Öğle: 1 dilim tahıl ekmeği, 1 porsiyon tavuklu veya hindili salata, 1 kase sebze çorbası, 1 adet elma, 1 su bardağı az yağlı yoğurt, dilenen miktarda çiğ sebze.
Akşam: 1 dilim tahıllı ekmek, semizotu salatası, 4 kaşık pilav veya makarna yada 1 adet haşlanmış patates, domates,brokoli eşliğinde bir porsiyon balık ızgara, 1 kase yağsız yoğurt, 1 adet armut, 1 avuç taze fındık.
Ara öğün olarak; 1 avuç karışık tuzsuz kuruyemiş, 5 adet kuru kayısı veya 1 porsiyon meyve tüketilebilir.
Yukarıda bahsettiğimiz örnek menüyü hipertansiyonu olan, hipertansiyon gelişimi öncesindeki evrede bulunan ve ek hastalığı olamayan tüm bireyler yanında, sağlıklı bireyler de rahatlıkla uygulayabilir. Belirgin kronik hastalığı olan, düzenli ilaç kullanan, kilo vermesi gerekli hastaların, DASH diyetini doktor ve diyet uzmanı görüşü sonrası uygulamaları gerekir.
Merhabalar annem hipertansiyon hastasi kilosu var suan kalp kasi kalinlasmasi var ilaclarini duzenli olarak kullaniyor.ilaclarini duzenli kullanmasina ragmen ileri seviyeye gidebilir mi arastirdigimda kalp yetmezligi vs gibi olma durumu yoktur umarim simdiden tesekkurlerimi sunuyorum.
Kalp yetersizliğini ağırlaştıran sebepler çoktur. Tansiyon ve şeker yüksekliği, damar hastalıkları, enfeksiyonlar en başta gelen sebeplerdir. Burada ana tetikleyici nedeni saptayıp ona göre tedavi etmek gerekir.
Tuz kısıtlaması, ideal kiloya ulaşma ve düzenli egzersiz,alkol kıstlanması; dash diyeti ile beraber uygulandığında her türlü HT da etkilidir.
merhaba 32 yaşındayım ve yaklaşık olarak 3 yıldır iki farklı tansiyon ilacı kullanıyorum bu dash diyetini uygularken ilacları kesmekmi lazım yoksa hem diyet hem ilaç olarakmı devam etmeli
diyet ve ilaç birlikte devam edilmeli.etkin diyete düzenli sporuda katarsanız bir süre sonra tek ilaç yeterli gelecektir.
ilaç kullanmadan tanısı konulmuş hiper tansiyon zaman içersinde düzelirmi?yada bitkisel çözümler kalıcı sonuç verir mi?şimdiden teşekkürler.
Evre 1 hipertansiyon dediğimiz başlangıç aşamasındaki hipertansiyon ilaçsız takip edilebilir. Tuz kısıtlaması, ideal kiloya ulaşma ve düzenli egzersiz; dash diyeti ile birlikte ilaç kadar etkin olabilir ancak kalıcı tedavi sağlamaz. Sadece vücuttaki organik bir bozukluğa bağlı oluşan hipertansiyonda kalıcı tedavi uygulanabilir. Sekonder hipertansiyon denilen bu grup hastalar tüm hipertansiflerin sadece %5 ini oluşturur. Sonuç olarak erişkinlerde gözlenen ve organik sebebi olmayan hipertansiyon ömürlüktür.iyi günler diliyorum.